کد مطلب:35495 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:35

گنجینه پرسمان » اعتقادات

منظور از «ترديد ناپذير» كه از جمله اسماء قيامت است چيست؟

از ديدگاه قرآن كريم، وقوع قيامت حتمي و قطعي است و شكّي در آن نيست: «و أنّ السّاعة اتيةٌ لا ريب فيها» حج/7؛ [قيامت آمدني است و شكبردار نيست]؛ آن سان كه اصل وجود قرآن و هيچ كدام از حقايق آن شكبردار نيست: «ذلك الكتاب لاريبَ فيه» بقره/2 دليل حتمي بودن معاد و قيامت آياتي است كه به تعبير فنّي حدّ وسط برهان را تشكيل ميدهد. مفاد اين آيات عبارت است از «عدل الهي». از اين رو ميفرمايد: «أم نجعلُ الّذين امنوا و عَمِلوا الصّالحاتِ كالمُفسدين في الأرض أم نجعلُ المتّقين كالفُجّار» ص/28؛ [آيا ممكن است كساني را كه ايمان آورده و عمل صالح انجام دادهاند همچون مفسدان در زمين قرار دهيم؟ و آيا امكان دارد پرهيزكاران را همچون فاجران قرار دهيم؟] يعني مومنان و معتقدان، همچنين فتنه انگيزان و مفسدان بميرند و نابود شوند و پس از مرگ حساب و محكمه و داد و دادخواهي نباشد؟! آيا خداي عادل اين چنين جهان را اداره ميكند كه زشت كرداران و زيبا كرداران يك نواخت باشند؟ اگر بعد از مرگ قيامتي نباشد و همگان معدوم گردند، چون در حال عدم فرقي بين آحاد عدمي نيست لذا صالح و طالح بعد از مردن يكسان خواهند بود.

آيا خدايي كه جان انسان را با تقوا و فجور آشنا كرد: «فألْهمَها فجورَها و تقويها» شمس/8 و راه عدل و ظلم را به وي نشان داد و زيبايي و زشتي را به او الهام كرد، چنان كه برخي به اين الهام احترام گذاشته راه حق را طي كردند و برخي آن را ناديده انگاشتند و پيامبران و وحي را مسخره كردند: «يا حسرةً علي العباد ما يأتيهم من رسول إلاّ كانوا به يَستهزؤُن» يس/30؛ [با همه يك نواخت رفتار خواهد كرد و براي پرهيزكار پاداشي و براي تبهكار كيفري نيست؟ هرگز عدل الهي حكم به همساني پارسايان و تبهكاران نميكند.

خداي سبحان در آية ديگر به همين برهان اشاره فرمود: «أم حسِبَ الّذين اجْترحوا السّيّئاتِ أن نجعلّهم كالْذين امنوا و عملوا الصّالحات سواءً محياهمُ و مماتُهم ساء ما يحكُمون و خلق الله السّمواتِ و الأرضَ بالحقّ و لِتُجزي كلُّ نفس بما كسبتْ و هم لا يُظلَمون» جاثيه/21ـ22؛ [آيا كساني كه مرتكب گناهان گشتند گمان كردند آنان را همچون كساني قرار خواهيم داد كه ايمان آوردند و عمل صالح كردند كه حيات و مرگشان يكسان باشد؟ چه بد داوري ميكنند! خداوند آسمانها و زمين را به حق آفريده است تا هر كس در برابر كرداري كه انجام داده جزا داده شود و به آنان ستمي روا نخواهد شد. در جهان آفرينش و نظام آسمان و زمين هرگز باطل راه ندارد. چگونه ممكن است قيامتي نباشد و عدل و دادي حاكم نگردد؟! بلكه حق تعالي قطعاً پيامبران و پارسايان را مورد عنايت خاص قرار ميدهد و به آنان كمك ميكند؛ هم در دنيا و هم در قيامت «إنّا لنَنصُر رسلَنا و الّذين امنوا في الحيوة الدّنيا و يوم يقوم الأشْهاد» مؤمن/51

---

: آية الله جوادي آملي
تفسير موضوعي قرآن ج 4 (معاد در قرآن)